Sabeltandtijgers creëren angstige emoties
Laatst kwam iemand mijn coachings praktijk binnen, die mij vroeg de deur open te laten staan. “Open laten staan?”. “Ja, anders krijg ik een angst aanval.” zei zij zonder blikken of blozen.
Emoties beheersen ons leven. Elke dag hebben we te maken met emoties of we dat nu willen of niet, maar wat zijn emoties eigenlijk? Waarom zijn sommigen van ons zo bezig om emoties zoveel mogelijk te onderdrukken en weg te houden? Wanneer is een emotie een gezonde geest- lichaam reactie en wanneer wordt deze ongezond? Waarom hebben we überhaupt emoties?
Om emoties beter te begrijpen moeten we een onderscheid maken tussen ‘voelen’ en ’emoties’.
Voelen
Voelen doen we allemaal, 24/7 zoals ze zeggen. Dat kan niet anders, want ons grootste zintuig (de huid) geeft ons voortdurend input van de wereld om ons heen en de wereld in ons. De wereld ‘in ons’ geeft ons informatie over de staat van ons lichaam in het moment. Zo kunnen wij ‘druk’, ‘trek’, ‘warm’ en ‘koud’ voelen, ‘droog’, ‘nat’ enzovoort. Dat zijn een aantal van de basis componenten waarmee we voelen en gevoel hebben.
Emoties
Op het moment dat je met je geest betekenis toekent aan wat je voelt ontstaan emoties. Dit zijn eigenlijk de conclusies die je trekt en getrokken hebt uit je basis gevoelens. Dat betekent ook dat al onze emoties uit dezelfde basiscomponenten bestaan, zij creeeren echter een andere ervaring door het verschil in betekenis die de samenstelling van de basis componenten krijgt. De combinaties van zintuigelijke prikkels zijn oneindig en zo ook de hoeveelheid conclusies die we kunnen trekken uit al die gevoelens.
Hoeveel emoties zijn er dan wel niet?
Honderden! Maar als je iets dieper kijkt, dan kan je zien dat wij 4 basis emoties kunnen onderscheiden- angst, verdriet, boosheid en blijdschap / lust. Deze vier basis emoties hebben hun wortels in onze ‘stress’ respons.
Stress en emotie
In de tijd dat wij op de toendra liepen was onze stress respons een zeer belangrijk onderdeel van ons (over)leven. Stel er komt een Sabeltand tijger aangeslopen, terwijl je net met je geliefde op visjes aan het jagen bent, dan is het slim om wat stress te ontwikkelen. Deze stress vertelt ons dat we actie moeten ondernemen. Waarom? Om te overleven! Zonder deze reactie zouden we niet adequaat kunnen reageren op de Sabeltand tijger. Vluchten, vechten en voortplanting zijn altijd van levensbelang voor ons geweest en nog steeds.
Bestaan sabeltandtijgers nog? Volgens veel van mijn cliënten wel!
Sabeltandtijgers
Maar wat als er geen sabeltand tijgers meer zijn en je reageert alsof deze er wel is? Het klinkt misschien raar, maar ik werk met veel mensen die reageren alsof er een sabeltand tijger in de kamer staat. Je zou kunnen zeggen dat elke emotie die ‘te groot’ is voor de mate van bedreiging die wordt aangeboden, niet veel te maken heeft met de bedreiging die er al dan niet is. De intensiteit van de emotie wordt dan in grote mate bepaald door de betekenis die je toekent aan wat jij denkt dat er is. Ga maar na.
Laatst kwam iemand mijn coachings praktijk binnen, die mij vroeg de deur open te laten staan. “Open laten staan?” vroeg ik? “Ja, anders krijg ik een angst aanval.” zei zij zonder blikken of blozen. Om na te gaan hoe ernstig haar probleem was, maakte ik aanstalten om de deur te sluiten. Toen ze dat zag veranderde deze charmante dame in een milliseconde in een angstige kat, die ‘zonder aanziens des persoons’ haar lange nagels zou gebruiken om zich te bevrijden van deze onverwachte gevangenis, waar ze in terecht dreigde te komen. Ze begon te zweten, versneld te ademen en alles in haar vertelde haar, ‘er staat een ongelofelijk grote Sabeltand tijger voor me en ik moet koste wat het kost weg uit deze ruimte’. Haar vastbesloten nerveuze blik vertelde me dat het niet veel langer moest duren, want anders zou ze niet voor zichzelf instaan. Ik opende de deur iets verder en liet de tijger zijn weg naar buiten vinden. Ze kalmeerde en vertelde dat dit altijd gebeurde in kleine ruimtes. Ze wist dan zeker dat ze dood zou gaan.
Met zo iemand wil je niet in een vliegtuig zitten.
Hoe kan het toch dat iemand zo heftig kan reageren op iets wat helemaal niet aan het gebeuren is? Wonderlijk niet waar? Lees hier meer over in mijn volgende blog. En bekijk ook het artikel over vliegangst dat recentelijk in de Telegraaf is verschenen.
Wassili Zafiris
[button-blue width=”185″ page=”../trainingen/veerkracht-weerbaarheid”]Lees meer over veerkracht[/button-blue]