Het ‘Superman Syndroom’
De prijs die je betaalt als ondernemer…Waarom pleegden Jody Sherman, 47 jaar en Ilya Zhitomirskiy, 22 jaar beide zeer succesvolle ondernemers van top 500 bedrijven in de VS, zelfmoord? Sean Percival, de voormalig vice president van MySpace en vele andere ondernemers zijn recentelijk open geworden over hun depressies en emotionele isolement als ondernemer….en de prijs die je betaald als je last hebt van het ‘Superman Syndroom’.
Ik heb de afgelopen 23 jaar veel mensen, ondernemingen en ondernemers begeleid. Ondernemers zijn een bepaald slag mensen ,want ze willen ‘het graag op hun eigen manier doen’, ‘onafhankelijk’. Ze geloven in hun ideeën en zijn meestal vastbesloten om deze ideeën te verwezenlijken.
Succes is alleen belangrijk
Ondernemers worden gevierd en aangehaald. Met name de successen zijn belangrijk. Grote namen zoals Brandson en Jobs worden als voorbeeld geroemd voor hun uitzonderlijk beslissingsvermogen, ‘neus voor de markt’, en een ongelofelijk interessante manier van leiding geven. Daarnaast hebben de aangehaalde ondernemers ook vooral succes en als er al een moment van falen is geweest, dan speelde deze in een ver verleden waar veel van ‘geleerd’ is. Nieuwe ondernemers trekken zich in drommen op aan deze ideaal plaatjes van intelligentie, gecombineerd met durf en natuurlijk de rijkdom die al deze kwaliteiten met zich meebrengt.
Maar is ondernemen één en al glorie? Als we bij de grootste groep ondernemers van een gemiddeld land over de schouder meekijken (bijv. MKBers, ZZPers) zitten daar dan allemaal blije ‘Jobs’ in de dop? Niet erkende levenskunstenaars die ongelofelijk makkelijk door het leven glijden en de ene na de andere juiste beslissing weten te nemen?
De druk van ondernemen
Als we de cijfers mogen geloven dan is dat zeker niet het geval. Echt ondernemen is een stuk gecompliceerder en een stuk minder glorieus als de gemiddelde medewerker in een onderneming of politicus poogt te denken.
De druk van ondernemen is bij vlagen enorm groot, veel te groot voor velen. Die redden het niet door het woud van tegenslagen. Die redden het niet als er weer een deal niet doorgaat, de verkoop stokt en de kosten blijven stijgen. De psychologische tol is voor zeer veel ondernemers gewoonweg te hoog.
Ik ben in de bevoorrechte positie geweest dat ik een ondernemer van een bedrijf van ongeveer 100 man 7 jaar lang intensief mocht begeleiden. Niet alleen de ondernemer maar ook de onderneming. We werden zo close dat er zelfs een boek uit voortgekomen is (‘Ik BEN niet alleen op de wereld‘). In die jaren heb ik van zeer dichtbij mee mogen maken wat de psychologische wissels zijn die ondernemen op een mens en mensen kan trekken. Maar niet alleen daar. Ik heb ondernemers begeleid die successen boekte en uiteindelijk thuis depressief voor de buis zaten. Ondernemers die de stress niet meer aankonden, huwelijken die stranden, vader kind relaties die op de klippen liepen, ondernemingen die failliet gingen.
Je moet álles aankunnen
Eén van de dingen die voor een ondernemer lastig blijkt is ‘kwetsbaar’ zijn. De gemiddelde ondernemer die ik ben tegengekomen en in de problemen was geraakt had wat ik het ‘Superman Syndroom’ noem. Het idee dat 1 man alle problemen die hij tegenkomt aan zou moeten kunnen. Daarmee wordt vergeten dat het een redelijk absurde gedachte is dat in een land met 17 miljoen mensen er niemand anders zou zijn om te helpen of gemeend advies te geven. De meeste ondernemers vinden het zeer lastig om over de echte problemen te praten. Angsten, wakker liggen, dwanggedrag, relatie problemen, het is het best bewaarde geheim van een ondernemer. Het ‘echte gesprek’ (zie blz 23 IK BEN niet alleen op de wereld) voeren is voor softies, want stel je eens voor dat de concurrentie weet dat je het niet allemaal op een rijtje hebt?! Veel ondernemers raken in een diep isolement, omdat ze niet praten over hun echte gevoelens en ervaringen. Ze weten niet hoe en zijn er zelfs bang voor.
Ondernemen is om leren gaan met tegenslag
Ik begeleid veel ondernemers en één van de gevleugelde uitspraken die ik altijd gebruik aan het begin van een trainingstraject voor ondernemers is: ‘Ondernemen is om leren gaan met tegenslag’. De psychologische kant van ondernemen vereist minstens zo veel aandacht als het ondernemen zelf. De meeste succesvolle ondernemers die ik tegen ben gekomen hebben dan ook vaak keihard gewerkt aan hun mentale emotionele ontwikkeling. Nee niet een beetje, maar juist veel, langdurig en intensief. Helaas leren sommige ondernemers dat nooit en anderen te laat. Het is ook lastig om in te schatten wat daar de consequenties van kunnen zijn als je niet weet wat er allemaal fout kan gaan.
Wat is winst?
Enige tijd geleden was ik in de bevoorrechte positie om met Marco van Basten te spreken over persoonlijke ontwikkeling van een top speler. Ik vond het wonderlijk om te horen dat Marco stelt dat een gemiddelde voetballer weinig interesse heeft om iets te leren over zijn mentale kaders en emotionele issues. Terwijl het voor Marco vanzelfsprekend was om zoiets als haptonomie met Ted Troost onmiddellijk te doen. “Als het me maar 1% beter als topsporter zou maken, is het voor mij winst.” Deze mindset is volgens mij het verschil tussen een topondernemer en een ondernemer die een grotere kans heeft om in de problemen te raken.
En even voor de duidelijkheid, problemen daar krijg je als ondernemer zeker mee te maken, hoe je met ze omgaat bepaalt jouw gezondheid, de kwaliteit van je relaties en de mate van succes die je hebt. Dus ga op zijn minst werken aan je mentale emotionele weerbaarheid & veerkracht, want als je iets nodig hebt….
Lees ook het artikel van Jessica Bruder over de de harde waarheid van ondernemen. Die is nog veel harder dan je kunt vermoeden.
Contact
Neem contact met me op als je beter om wilt leren gaan met de tegenslagen die bij ondernemen horen. Of geef je op voor business coaching. Een goede business coach weet veel van de zakelijke kant van ondernemen. En minstens zo veel van de persoonlijke kant van ondernemen. Je kunt je ook opgeven voor de Weerbaarheid en Veerkracht training, de resultaten spreken voor zich.
Wassili Zafiris
Lees ook mijn boek: Geluk is Deprimerend, daar ontdek je de nadelen van succes denken en hoe je een gezonde groei mindset kunt ontwikkelen.
